مشخصات درخت فندق
مشخصات درخت فندق
طبق بررسي ها و تحقيقاتي که کارشناسان و مهندسان مجموعه alpha nahal انجام داده اند: فندق درختچه اي است با ارتفاع 1/5 متر که معمولا بلند نمي شود ولي در مواردي که شرايط آب و هوايي مساعد و خاک بسيار حاصل خيز باشد به ارتفاع 6 تا 7 متر (گاهي بيشتر) در مي آيد و به سهولت جنگلي انبوه به وجود مي آورد. بومي اروپا و آسياي صغير است که کشت آن از زمان هاي بسيار قديم در ايران متداول بوده و به صورت خودرو در جنگل هاي ارسباران، تالش، زنجان ديده مي شود. درخت فندق پهن و نوک تيز با دو رديف دندانه، به رنگ سبز يا دم برگي بطول تقريباً يک سانتي‌متر مي باشد.
فندق داراي دو نوع گل نر و ماده است که به صورت سنبله آويخته در پاييز ظاهر مي شود. نوع نر اين گلها داراي ? تا ? پرچم است و مجموعه آن به صورت سنبله هاي آويخته در پاييز ظاهر ميشود. هر گل آذين گل‌هاي ماده فندق 10 عدد گل کوچک دارد اما در هر خوشه 3-2 عدد ميوه تشکيل ميشود. گل‌هاي فندق 3 تا 4 سال پس از کاشت ظاهر مي‌شوند. اما باردهي از 5 الي 6 سالگي آغاز مي‌گردد و به مدت 20 – 10 سال درختان فندق باروري اقتصادي دارند.
ميوه آن که فندق ناميده ميشود، در حالت تازه از پوشش سبز رنگي پوشيده شده است ولي تدريجاً پس از خشک شدن از آن جدا ميشود. گرچه چوب فندق به سرماي زياد مقاوم است اما به جوانه‌هاي گل فندق در 10- درجه سانتيگراد آسيب جدي وارد ميشود و موجب کاهش محصول مي‌گردد.
https://alphanahal.ir/خريد-نهال/
ارقام مختلف فندق
ارقام مختلف فندق را از جهات زير دسته بندي مي کنند :
1- اندازه ميوه
2- ميوه بستن زودهنگام يا “زود ميوه”
3- ميوه بستن ديرهنگام يا “دير ميوه”
4- گرده دهنده ها
فندق بومي اروپا و آسياي صغير و قفقاز است که درختچه اي به ارتفاع ??? متر که در اماکن مساعد به ارتفاع ? تا ? متر (گاهي بيشتر) درمي مي آيد و به سهولت جنگلي انبوه بوجود مي آورد. برگهائي پهن و نوک تيز با دو رديف دندانه، به رنگ سبز و گلهائي بر دو نوع نر و ماده دارد. نوع نر اين گلها داراي ? تا ? پرچم است و مجموعه آن به صورت سنبله هاي آويخته در پائيز ظاهر مي شود.
اصول کاشت و پرورش درخت فندق
فندق درختچه اي به ارتفاع ??? متر که در اماکن مساعد به ارتفاع ? تا ? متر (گاهي بيشتر) درمي مي آيد و به سهولت جنگلي انبوه بوجود مي آورد. برگهائي پهن و نوک تيز با دو رديف دندانه، به رنگ سبز و گلهائي بر دو نوع نر و ماده دارد. نوع نر اين گلها داراي ? تا ? پرچم است و مجموعه آن به صورت سنبله هاي آويخته در پائيز ظاهر مي شود. ميوه آن که فندق ناميده مي شود، در حالت تازه از پوشش سبز رنگي پوشيده شده است.ولي تدريجاً پس از خشک شدن از آن جدا مي شود. گونه C.avellana به عنوان فندق اروپائي شناخته شده و بصورت تجاري کاشته مي شود. در اثر دو رگه گيري اين گونه با ساير گونه هاي موجود در اين جنس تنوع زيادي در ارقام فندق ايجاد شده است.
فندق بومي اروپا و آسياي صغير و قفقاز است . پرورش درخت فندق از زمانهاي قديم معمول بوده و کشت آن در اروپا از قرن جهاردهم ميلادي رو به توسعه گذاشت و بتدريج در ممالک اطراف حوزه درياي مديترانه متداول گرديد . پرورش باغي اين درخت در ايتاليا با کشت ? واريته در سال ???? شروع شده همچنين واريته هاي زيادي در سال ???? در انگلستان شناخته شد . فندق رقم کنتيش کاب که بنام دوچيلي هم معروف است از يک گياهچه فندق که در سال ???? کاشته شد بدست آمده و هنوز هم کشت ميشود.
فندق به دليل داشتن ريشه هاي افشان و فرم رشد درختچه اي و با پاجوش دهي فراوان مي توان در جلوگيري از فرسايش خاك و تثبيت آن بسيار موثر واقع شود. فندق از گياهان كم توقع و مقاوم به عوامل نامساعد محيطي ميباشد. ميزان توليد فعلي فندق در جهان ?? % كمتر از نياز بازارهاي جهاني است. بنابراين توليد اين محصول از نظر اقتصادي داراي اهميت ويژه اي است . همچنين فندق به دليل داشتن قابليت نگهداري طولاني و حمل و نقل آسان مي تواند درآمد قابل ملاحظه اي را برا ي كشاورزان تأمين نمايد . كشت فندق در اراضي شيب دار مي تواند علاوه بر تثبيت خاك ،باعث تبديل اراضي ديم كم بازده به باغهاي اقتصادي مي گردد . در ايجاد اشتغال مولد بسيار موثر مي باشد.
نکات لازم براي کاشت درخت فندق:
تنها نکاتي که در زمان کاشت فندق بايد به آن بايد اهميت دهيد اين است که درخت فندق پر ريشه است و در عين کم ارتفاع بودن بايد فاصله مناسب را براي رشد ريشه‌ها در اختيار درختچه قرارداد. به همين دليل فاصله مناسب براي هر درخت با درخت ديگر 4.5 تا 6 متر است. بهتر است درختان به‌صورت خطي کاشته شود؛ چراکه در زمان گرده‌افشاني ميتوانيد ميوه‌هاي بيشتري را بارور کنيد.
نکته مهم بعد که در زمان کاشت نهال فندق بهتر است به آن اهميت دهيد زمان کاشت است. براي کاشت درختچه حتماً درزماني که نهال يا پاجوش در خواب زمستاني است اقدام به قرارگيري در خاک کنيد.
زمان کاشت درخت فندق
پس از پايان سرماي زمستان و اوايل بهار بهترين زمان براي کاشت نهال مي باشد. قبل از کاشت، ريشه نهال ها در محلول آب، خاک و کود حيواني قرار داده ميشود، اين کار در ميزان گيرايي نهال هاي جوان بسيار مؤثر است و پس از آن نهال هاي تيمار شده به نحوي در چاله قرار داده مي شوند که طوقه نهال ها در بالاتر از سطح خاک قرار گيرد.
تهيه چاله براي کاشت درخت فندق
گودال ها بايستي قبلا آماده شده باشند. زمان گود برداري با زمان درختکاري در ارتباط است، بدين معنا که اگر موقع کاشت نهال اواخر پاييز است، چاله ها بايستي در تابستان و اگر موقع کاشت نهال در زمستان است، چاله ها بايستي در پاييز حفر شده باشند.
ابعاد گودال بستگي به نوع خاک و اندازه ريشه دارد. ابعاد گودال بايستي به نحوي باشد که ريشه.ها در موقع کاشت با ديواره تماس پيدا نکنند. در خاک هاي مرغوب گودال مي بايستي فضايي بين 30 الي 60 سانتي متر .از نوک ريشه ها تا انتهاي گودال داشته باشد و اين فضا براي خاک.هاي نامرغوب مي بايستي بيشتر مد.نظر قرار گيرد. معمولا قطر چاله ها بين 30 الي 70سانتي متر.خواهد شد. در صورتي که از مته پشت تراکتور استفاده.شود، قطر چاله حدود 40 سانتي متر خواهد بود.
تنظيم فاصله بين درختان يکي از شرايط کاشت درخت فندق
به طور کلي فواصل کاشت فندق در زمين هاي دشت 5×4 متر و به صورت سيستم مستطيلي است. اين فاصله در مناطق کوهستاني به 4×4 متر بر روي خطوط تراز تغيير مي.يابد تا جلوي فرسايش خاک گرفته شود.
شرايط و نحوه مراقبت از درخت فندق:
زميني که قصد داريد در آن درختان فندق بکاريد بايد زهکشي بهتري داشته باشيد. به خاطر داشته باشيد نيازي نيست که خاک آن منطقه خيلي غني باشد؛ چراکه درصورتي‌که خاک مواد معدني و مغذي زيادي داشته باشد برگ‌هاي درخت بيش‌ازاندازه رشد مي‌کند.
درخت فندق هر دو مدل گل از لحاظ جنسيتي يعني هم ماده و هم نر را دارد. اين موضوع بدان معنا نيست که درخت مي‌تواند خود بارور باشد. باروري درخت به‌واسطه گرده‌افشاني است، پس بهتر است درختان فندق را به صورتي گروهي و خطي بکاريد. خطي کاشتن فندق کمک مي‌کند در زمان گرده‌افشاني ميزان بيشتري گرده‌هاي فندق به دام افتد.
نکته ديگري که در زمان کاشت درخت فندق بايد به آن توجه کنيد زمان گرده افشاني گلها است. درصورتي‌که از نهال فندق با گونه‌هاي مختلف استفاده مي‌کنيد نمي‌توانيد براي به دام افتادن گرده‌ها زياد اميدوار باشيد. گرده افشاني هر گونه با گونه ديگر در زمان متفاوتي صورت مي گيرد، پس اگر مي‌خواهيد که درختتان محصول خوبي بدهد تلاش کنيد که گونه‌ها را مشابه انتخاب کنيد.
رطوبت مناسب فندق
وجود رطوبت كافي يكي ديگر از عواملي است كه براي كشت فندق ضروري است . ميزان رطوبت بين?? تا ?? % براي كشت و پرورش فندق مناسب مي باشد . در صورتي كه ميزان بارندگي ساليانه حداقل ??? ميلي ليتر با پراكنش مناسب در فصول گرم باشد مي توان به كشت ديم فندق اقدام نمود. در غير اين صورت برا ي توليد تجاري آبياري تكميلي درختان در ماههاي خرداد ،تير و مرداد الزامي مي باشد.
مالچ پاشي
جهت حفظ رطوبت خاک از موادي مانند کاه و کلش، بقاياي گياهي، مالچ نفتي و غيره استفاده ميشود. مالچ مانع رشد علف هاي هرز در اطراف نهال شده و در برابر تغيير دماي شديد خاک و از دست دادن آب نهال را محافظت مي کند .
مراقبت و آبياري درخت فندق:
فندق درخت مقاومي است به همين علت مي تواند در انواع خاک‌ها (به‌جز باتلاقي) رشد فوق العاده اي داشته باشد. همين مقاومت در مورد مصرف آب نيز وجود دارد. درختان بالغ فندق در برابر خشکي مقاوم هستند، اما براي رشد درختچه‌هاي جوان بايد شرايط رطوبتي ثابتي براي درخت فراهم آوريد. اين شرايط به صورتي است که هرگز نبايد اجازه دهيد خاک اطراف درختچه کاملاً خشک شود.
در صورتي که قصد داريد نهال فندق را در آب و هواي خشک بکاريد، بايد مراقبت بيشتري را براي رشد درخت انجام دهيد. در زمان فصل رشد و زماني که درخت فندق به خواب نرفته بايد به‌صورت مداوم رطوبت مناسب و نرمالي را براي آن فراهم کنيد.
مديريت آفات و بيماري‌هاي پس از کاشت درخت فندق:
درخت فندق در گروه درختان مقاوم قرار دارد به همين علت رشد آن آسان است. در عين رشد خوب درخت به حيوانات، آفات و بيماري‌هايي که درخت با آنها مواجه ميشود بايد توجه کرد. در ادامه به مواردي که سلامت درختان شما را تهديد مي‌کند اشاره‌کرده‌ايم.
گياهخواران کوچک و بزرگ نهال فندق: درصورتي که باغ يا باغچه شما حفاظ و ديوار مناسبي به عنوان حريم نداشته باشد، گياهخواران بزرگ مثل گوزن‌ها و در برخي موارد گله‌هاي گوسفند و بز به باغ شما خواهند آمد. گوزن ها و گوسفندان عاشق برگ هاي جوان و تازه درخت فندق هستند. اگر پاي کله بزها به باغتان باز شود بايد قيد درختانتان را بزنيد چون بزها آش را با جايش مي‌خورند. پس حتماً براي باغتان حفاظ و حريم تهيه کنيد.
گياهخواران کوچک مثل سنجاب ها و پرندگاني مثل کلاغ نيز به محصولات باغ شما چشم طمع دارند. به همين علت بهتر است فندق‌ها را در زمان رسيدن سريع برداشت کنيد.
حشرات و آفت‌ها مهم باغ فندق:
حشرات و آفاتي هستند که به صورت اختصاصي به درخت فندق حمله مي‌کنند. در ادامه به معرفي اين حشرات پرداخته‌ايم.
کرم فيلبرت يا پروانه بلوط: در زمان کاشت درخت فندق حتماً بايد حواستان به اين پروانه‌ها باشد. اين پروانه‌ها با باله‌هايي به رنگ قهوه‌اي و خط‌هايي به همان رنگ اما کم‌رنگ‌تر مهمانان ناخوانده درخت فندق هستند. لارو اين پروانه‌ها در زمستان در خاک‌پاي درخت قرار مي‌گيرد. اين لاروها در فصل بهار به‌صورت شب پره هايي از خاک بيرون مي‌آيند. بعدازآن اين شب‌پره‌ها روي پوست درخت فندق تخم گذاري مي‌کنند. حمله اصلي اين لاروها زماني است که تخم‌هاي جوان بيرون مي‌آيند و وارد مغز فندق مي‌شوند و از آن تغذيه مي‌کنند.
اگر مي خواهيد به صورت طبيعي اين مهمانان ناخوانده را فراري دهيد، بهتر است گياهاني مثل گل مرواريد، گل هميشه‌بهار و شويد بکاريد. اين گلها حشرات شکارچي مفيد مثل زنبورهاي شکارچي لارو را به باغ شما مي‌کشاند. اين زنبورها با خوشحالي مسئول آفت زدايي از باغ مي‌شوند.
شپشک ها: اين سوسک هاي پوزه دراز در فصل بهار به برگ درختان فندق حمله کرده و آنها را مورد حمله قرار مي دهند. علاوه بر آسيب به برگ‌ها به ساقه‌هاي جوان و پوست درخت نيز آسيب مي‌رسانند. ضرر ديگري که اين شپش ها وارد مي‌کنند اين است که در اوايل تابستان درون فندق‌ها تخم‌گذاري مي‌کنند و لارو اين حشرات به ميوه تازه حمله کرده و آن را مي‌خورد.
مشکلي که وجود دارد اين است که فندق‌هايي که موردحمله اين حشرات قرارگرفته‌اند. نمي‌ريزند و شما در زمان برداشت اين فندق‌ها را به همراه فندق‌هاي سالم برداشت مي‌کنيد
يکي از راه‌هاي طبيعي دفع شپشک اين است که قبل از گل‌دهي درخت با فشار آب شپشک‌ها را از روي آن بريزيد. درصورتي‌که شپشک‌ها روي خاک بيفتند ديگر نمي‌توانند به درخت حمله کنند. حتي ميتوانيد بعد از باران درخت را بتکانيد تا اين حشرات از درخت جداشده و بيفتند. بهتر است روي خاک ماده شپشک‌کش بريزيد تا در صورت افتادن آنها روي خاک از حمله مجدد آنها به درخت مطمئن باشيد.
بيماري هاي درختان فندق چه نام دارد؟
اگر قصد کاشت درخت فندق را داريد، بايد حتماً بيماري‌هاي درخت را بشناسيد. در ادامه به معرفي بيماري‌ها پرداخته‌ايم.
قارچ ريشه درخت فندق: (Armillaria) قارچي است که ريشه درخت فندق را مي پوساند. زماني که ريشه درخت به اين قارچ آلوده شود برگ‌هاي آن تغيير رنگ داده و يکي پس از ديگري مي‌افتند. بعد از ريزش برگ ها شاخه ها مي ريزند. در برخي موارد در بن گياه قارچ‌هاي زردرنگ ظاهر ميشود. اگر درخت شما به اين قارچ آلوده شد، براي جلوگيري از آلودگي ديگر درختان بايد درخت را از خاک درآورده و درجايي بسيار دورتر دفن کنيد.
بيماري باکتريايي درختان فندق: درصورتي که درخت به بيماري باکتريايي مبتلا شود، شاخه هاي جوان و جوانه‌ها آسيب مي‌بينند. درصورتي‌که به‌موقع متوجه اين بيماري در درخت نشويد، جوانه‌ها مي‌ميرند و کل شاخه درگير ميشود. خوشبختانه در اين بيماري نيازي به حذف کلي درخت نيست. تنها شاخه بيمار را قطع کنيد و آن را دور از باغ و درخت فندق دفن کنيد.
